Перейти к содержимому


Фотография

Şəfaət İstəməkŞirkdirmi?


  • Mövzuya cavab vermək üçün, avtorizasiyadan keçməlisiniz.
Bu mövzudakı ismarıc sayı: 35

#21 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:52

17) Cələluddin Əl Mahəlli (791-864 h/1389-1459 m) "Minhəc" üzərinə yazdığı şərhdə deyir:

 

ثم يرجِع إلى موقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ويستشفِع به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Cələluddin Əl Mahəlli: Şərhul Minhəc: 2/126

Qahirə: 1375/1956

 

 

18) Zamanında Şafilərin Mədinə müftisi olan Əbul Həsən Əs Səmhudi (844-911 h/1440-1506 m) "Xuləsatul Vəfa bi Əxbəri Dəril Mustəfa" adlı əsərində deyir:
 

وأيضا فسيأتي أن المجيءَ المذكورَ في قوله تعالى : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ } , حاصل بالمجيء إلى قبْره الشريفِ , وكذا زيارتُه صلى الله عليه وسلم وسؤالُ الشفاعةِ منه والتوسُّلِ به إلى الله تعالى والمجاوَرة عنده مِن أفضلِ القُربات , وعنده تُجاب الدعْوات

 

"Həmçinin irəlidə zikr ediləcək ki, uca Allahın : "…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər" ayəsində qeyd edilən gəliş, onun şərəfli qəbrinə gəlməklə də hasil olar!

Rəsulullahı - sallallahu aleyhi və səlləm – ziyarət etmək, ondan şəfaət istəmək, onun vasitəsilə uca Allaha təvəssül etmək, onun yanında olmaq Allaha yaxınlaşdıran əməllərin ən fəzilətlilərindəndir. Onun yanında dualara cavab verilər."

 

Qaynaq: Əbul Həsən Əs Səmhudi: Xuləsatul Vəfə: 19

Diməşq: 1392/1972
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#22 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:59

19) Səhih Buxari şarihlərindən Şihəbuddin Əl Qastaləni (851-923 h/1448-1517 m) "Əl Məvəhibul Ləduniyyə" adlı əsərində deyir:

 

وينبغي للزائرِ له صلي الله عليه وسلم أن يُكثِر مِن الدعاء والتضرُّعِ والاستغاثة‏ِِ والتشفُّعِ والتوسُّلِ به صلي الله عليه وسلم ، فجَدِيرٌ بمن استشفَع به أن يشفِّعَه اللّهُ فيه

 

"Rəsulullahı - sallallahu aleyhi və səlləm – ziyarət edən kimsənin çoxlu dua etməsi, yalvarması, yardım, şəfaət istəməsi və onun vasitəsilə təvəssül etməsi lazımdır.

Çünki, ondan şəfaət istəyən kimsə, Allahın onun haqqındakı şəfaətini qəbul etməsinə layiqdir."

 

Qaynaq: Muhəmməd Əz Zurqani: Şərhuz Zurqani aləl Məvəhib: 12/219

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1417/1996

 

 

20) Şeyxul İslam Zəkəriyyə Əl Ənsari (823-926 h/1420-1520 m) "Fəthul Vəhhəb bi Şərhi Mənhəcit Tulləb" adlı şərh çalışmasında belə deyir:

 

ثم يرجِع إلى موقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ويستشفِع به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Zəkəriyyə Əl Ənsari: Fəthul Vəhhəb: 1/149

Beyrut: Darul Məarifə
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#23 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 14:12

21) İbn Həcər Əl Heytəmi (909-974 h/1504-1567 m) "Tuhfətuz Zəvvar ilə Qabrin Nəbiyyil Muxtar" adlı əsərində, yuxarıda qeyd edilmiş qıtlıq zamanı Rəsulullahın məzarına gedilib yağmur duası etməsini istəməklə əlaqəli qissəni zikr etdikdən sonra deyir:

 

أخرجَه ابنُ أبي شيبةَ بسندٍ صحيحٍ . ومحلُّ الاستدلالِ طلبُ السقيا منه - صلى الله عليه وسلم - وهو في البرْزَخ , ودعاؤُه لربِّه غيرُ ممتنعٍ في هذه الحالة , وعلْمُه بسؤال مَن يسأله

 

"Bunu İbn Əbi Şeybə səhih isnadla rəvayət etmişdir. Bu qissədə söylədiyimizə dəlil olacaq məqamlar bunlardır:

1. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – bərzəx həyatındaykən ondan yağmur üçün dua istəndi.

2. Bu halda (bərzəxdə) onun Rəbbinə duası mümkündür.

3. Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm - ondan istəyənlərin istəklərindən xəbərdardır."

 

Qaynaq: İbn Həcər Əl Heytəmi: Tuhfətuz Zəvvar: 112

Darus Sahəbə lit Turas: 1412/1992

 

 

Qeyd: İbn Həcər bu sözlərin davamında, Rəsulullahdan vəfatından sonra müxtəlif mövzularda ondan şəfaət istəmək haqda bir çox qissə nəql edir.

 

 

İbn Həcər Əl Heytəmi "Əl Cəvhərul Munəzzam" adlı digər bir kitabında deyir:
 

ويسَنُّ إذا فرَغ مِن السلام على الشيخيْن أن يرجِعَ إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفْسِه , ويستشفِع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى له ولأحبابه

قال أصحابُنا وغيرُهم مِن أهلِ المناسك مِن جميع المذاهب : ومِن أحسنِ ما يقول ما جاء عن محمد العتبي

استغفرْ لنا واشفَعْ لنا عند ربِّك , واسألْه أن يمُنُّ علينا بسائرِ طلباتنا

 

"İki şeyxə (Əbu Bəkr və Ömərə) salam verib bitirdikdən sonra ziyarətçi üçün sünnət olan budur ki, Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıtsın, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül etsin, ondan Rəbbi - subhənəhu və təala - qatında həm ona, həm sevdiklərinə şəfaət etməsini diləsin.

Əshabımız (Şafilər) və digər məzhəblərdən Həcc əhkamlarını yazanlar belə demişlər: Ziyarətçinin söyləyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri Muhəmməd Əl Utbidən gələn sözlərdir... (Davamən daha öncə zikr edilən məşhur Utbi qissəsini nəql edir).

Ziyarətçi belə deməlidir: Bizim üçün Allahdan bağışlanma dilə, bizim üçün Rəbbin qatında şəfaət et!

Ondan bizim digər tələbatlarımıza da cavab verməklə lütf etməsini dilə!"

 

Qaynaq: İbn Həcər Əl Heytəmi: Əl Cəvhərul Munəzzam: 124-126

Qahirə: Daru Cavəmiil Kəlim
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#24 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 14:17

22) Şafi fəqihlərindən Xatib Əş Şirbini (v. 977 h/1570 m) "Muğnil Muhtac" adlı şərh çalışmasında belə deyir:

 

ثم يرجِع إلى موقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ويستشفِع به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Xatib Əş Şirbini: Muğnil Muhtac: 1/744

Beyrut: Darul Mərifə: 1418/1997

 

 

23) Şihəbuddin Əl Faşni (v. 978 h/1570 m) "Məvəhibus Saməd fi Həlli Əlfaziz Zubəd" adlı şərhində deyir:

 

ثم يرجِع إلى الموقِف الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ويستشفِع به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Şihəbuddin Əl Faşni: Məvəhibus Saməd: 356

Qatar: 1400/1980
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#25 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 14:22

24) "Kiçik Şafi" ləqəbli Şəmsuddin Ər Rəmli (919-1004 h/1513-1596 h) "Ğayətul Bəyən" adlı şərhində belə deyir:

 

ثم يرجِع إلى موقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ويستشفِع به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Şəmsuddin Ər Rəmli: Ğayətul Bəyən: 261

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1414/1994

 

 

Qeyd: Müəllif eyni sözləri "Nihəyətul Muhtəc" isimli digər bir əsərində də (3/320) qeyd etmişdir.

 

 

25) Məkkədəki Şafi alimlərindən Abdul Həmid Əd Dağistani Əş Şirvani (v. 1301 h/1883 m) "Tuhfətul Muhtəc" üzərinə yazdığı haşiyədə deyir:

 

ثم يرجِع إلى موقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِه صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفسِه ، ولْيستشفِعْ به إلى ربه

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər. Daha sonra ondan Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləsin!"

 

Qaynaq: Abdul Həmid Əş Şirvani: Həvaşi Tuhfətil Muhtac: 4/145

Qahirə: Əl Məktəbətut Ticəriyyətul Kubra: 1357/1938
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#26 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 14:36

26) Əbu Bəkr Əd Dimyati (v. 1302 m/1885 m) "İanətut Talibin" adlı haşiyəsində deyir:

 

السلام عليك يا سيدي يا رسولَ الله , إن الله تعالى أنزَلَ عليك كتاباً صادقاً قال فيه : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , وقد جئتُك مستغفِراً مِن ذَنْبي مستشفعاً بك إلى ربي

 

"Ziyarətçi belə deyər: "Əssəlamu Aleykə ey seyyidim, ey Rəsulallah. Şübhəsiz ki, uca Allah doğru bir kitab endirərək orada belə buyurmuşdur:

"…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64).

Mən də günahımdan tövbə edərək, Allah qatında şəfaət etməni istəyərək sənin yanına gəldim."

 

Qaynaq: Əbu Bəkr Əd Dimyati: İanətut Talibin: 2/315

Beyrut: Darul Fikr

 

 

27) Muhəmməd Nəvəvi Əl Cavi (v. 1316 h/1898 m) "Nihəyətuz Zeyn fi İrşədil Mubtədiin" adlı şərh çalışmasında deyir:

 

ثم يعُود إلى موقِفه الأولِ ويتوسَّل به صلى الله عليه وسلم في قضاءِ

حوائجِه ويستشفِع به إلى ربه سبحانه وتعالى , ويدعُو لنفْسِه ولوالديْه وأولادِه ولمن أحبَّ بما أحبَّ , ويختِم دعاءَه بآمين وبالصلاة على رسول الله صلى الله عليه وسلم

ومما ينبغي أن يقولَ في دعائه : اللهم إنك قلتَ وقولُك الحقُّ { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , اللهم إننا قد سمِعنا قولَك وأطعْنا أمرَك

وقصَدنا نبيَّك هذا صلى الله عليه وسلم مستشفعِين به إليك مِن ذنوبنا

 

"Sonra ziyarətçi əvvəlki yerinə dönər və ehtiyaclarının təmini mövzusunda Rəsulullahla – sallallahu aleyhi və səlləm – təvəssül edər, Rəbbi qatında – subhənəhu və təala – şəfaət istəməsini diləyər, özü, valideynləri, övladları və sevdikləri üçün istədiyi şəkildə dua edər. Duasını amin sözüylə və Rəsulullaha – sallallahu aleyhi və səlləm – salavat gətirməklə bitirər.

Duasında belə deməlidir: Allahım Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: "…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." Allahım biz Sənin sözünü eşitdik, əmrinə itaət etdik, günahlarımız xüsusunda Səndən şəfaət diləməsi üçün bu Nəbinin – sallallahu aleyhi və səlləm – yanına gəldik..."

 

Qaynaq: Muhəmməd Nəvəvi Əl Cavi: Nihəyətuz Zeyn: 220

Beyrut: Darul Fikr

 

Qeyd: Şafi alimlərindən bir qismi isə Utbi qissəsini bəyənərək, ziyarətçi üçün uyğun görənlər və bu hekayəni mücərrəd nəqllə kifayətlənənlərdir. Onlardan bəziləri:

Əbul Həsən Əl Məvərdi (364-450 h/974-1058 m) "Əl Həvil Kəbir" (4/214), həmçinin "Əl Əhkəmus Sultaniyyə" adlı əsərində, Abdul Vahid Ər Ruyəni (415-502 h/1025-1108 m) "Bəhrul Məzhəb" (5/378), Yəmən şafilərinin şeyxi Əbul Huseyn Əl Umrani (489-558 h/1096-1163 m) "Əl Bəyan" (4/378), İbn Dəhhən Əl Bağdədi (v. 592 h/1196 m) "Təqvumun Nəzar" (2/157), Məkkənin şeyxi Muhibbuddin Ət Tabəri (615-694 h/1218-1295 m) "Ğayətul Əhkəm" (5/367).
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#27 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 24 sentyabr 2017 - 20:23

Hənbəli məzhəbi kitablarında mövzumuzla əlaqəli olanlar:

 

Mövzuya daxil olmadan öncə onu qeyd edim ki, Hənbəli fəqihlərinin müzakirə edilən məsələ haqqındakı sözləri açıqlıq cəhətdən fərqli mərtəbələrdədir.

Bu barədə ilk söz açılan mətnlərdə şəfaət sözü keçməsə də, məhz şəfaət istədikləri sözün axışından və digər qərinələrdən aydın olur. Daha sonrakı mətnlərdə artıq “mustəşfiən bikə/səndən şəfaət istəyən olaraq” sözü açıq şəkildə işlədilir. Üçüncü təbəqənin sözləri isə, hər ikisinə nisbətdə daha da açıq olub, “Ey Allahın Elçisi! Mənim üçün şəfaət et” şəklində açıq şəfaət tələbidir.

Təqdim edəcəyim nəqllərdə diqqətinizi çəkmək istədiyim digər bir nöqtə, şəfaət istəyilə paralel Peyğəmbərlə təvəssül edilməsidir. Beləcə nəqllər vəfatından sonra Peyğəmbərdən həm şəfaət tələbinə, həm də onunla təvəssülün Hənbəli fəqihləri qatında məşru olduğuna dəlalət edir!

 

1) Əbul Vəfa İbn Aqil (431-513 h/1040-1119 m) Peyğəmbərin qəbrini ziyarət edən kimsəyə aşağıdakı sözləri söyləməsini tövsiyə edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ في كتابِك لنَبيّكَ صلى الله عليه وسلم : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وإني قد أتيْتُ بنبيك تـائـباً مـسـتغفراً ، فأَسأَلُك أنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه ، اللهمَّ إنّي أتوجَّهُ إليكَ بنبيّك نبي الرحمةِ ، يا رسولَ الله إنّي أتوجَّه بك إلى ربّي ليغفِرَ لي ذُنُوبي

 

“Allahım! Sən öz kitabında Peyğəmbərinə - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdun: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

Mən Sənin Peyğəmbərinin yanına tövbə və istiğfar edərək gəldim. Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.

Allahım! Mən sənə Peyğəmbərin, rəhmət Peyğəmbəri vasitəsiylə yönəlirəm! Ey Allahın Rəsulu! Mən günahlarımı bağışlaması üçün Rəbbimə sənin vasitənlə yönəlirəm!”

 

Qaynaq: Əbul Vəfa İbn Aqil: Ət Təzkirə fil Fiqh: 117

Riyad: Darul İşbilyə: 1422/2001

 

 

2) Muhəmməd ibn Suneynə Əs Səmiri (535-616 h/1141-1219 m) Peyğəmbərin qəbrini ziyarət əsnasında deyilməsi müstəhəb olan sözləri qeyd edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ في كتابِك لنَبيّكَ عليه السلام : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وإني قد أتيْتُك تـائـباً مـسـتغفراً ، فأَسأَلُك أنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

اللهمَّ إنّي أتوجَّهُ إليكَ بنبيّك نبي الرحمةِ ، يا رسولَ الله إنّي أتوجَّه بك إلى ربّي ليغفِرَ لي ذُنُوبي ، اللهمَّ إنّي أسألك بحقه أن تغفر لي ذُنُوبي

 

“Allahım! Sən öz kitabında Peyğəmbərinə - aleyhissəlam - buyurdun: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

Mən sənin yanına tövbə və istiğfar edərək gəldim. Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.

Allahım! Mən sənə Peyğəmbərin, rəhmət Peyğəmbəri vasitəsiylə yönəlirəm! Ey Allahın Rəsulu! Mən günahlarımı bağışlaması üçün Rəbbimə sənin vasitənlə yönəlirəm! Allahım səndən onun haqqı üçün günahlarımı bağışlamanı istəyirəm.”

 

Qaynaq: Muhəmməd Əs Səmiri: Əl Mustəvib: 1/525

Məktəbətul Əsədi: 1424/2003

 

 

Qeyd: Hənbəli fəqihlərinə aid bu iki sitatda təvəssül etdikləri açıq olsa da, şəfaət sözündən istifadə etmirlər. Lakin mətni diqqətlə incələdikdə onların Peyğəmbərdən şəfaət istədikləri anlaşılır. Buna fikri gücləndirən bir neçə nöqtə vardır.

1. Müvafiq ayəni oxumaları. Ayədə məhz şəfaət tələbindən bəhs edilir. Siz Allaha tövbə edir, sonra əlavə istiğfar/şəfaət etməsi üçün Peyğəmbərin yanına gəlirsiniz. Başqa sözlə ondan sizin bağışlanmanız üçün dua etməsini istəyirsiniz.

Ayədə Allahın tövbəni qəbul etməsi iki ünsürə bağlanmışdır. Şəxsin tövbəsi və Peyğəmbərin şəfaəti.

2. Bu iki müəllif Allahdan Peyğəmbərin yanına sağlığında gələnləri bağışladığı kimi onları da bağışlamasını istəyirlər. Yəni Peyğəmbərin sağlığı və ölümü arasında bir fərq görmürlər. Xatırladaq ki, Peyğəmbərin yanına sağlığındakı gəliş mücərrəd bir gəliş deyildi! Əksinə ondan şəfaət etməsini istəməkdən ibarət idi. Nəticə etibarıyla ölümündən sonrakı gəlişdən eyni nəticəni əldə etmək üçün, Peyğəmbərin onlar üçün şəfaət etməsi lazımdır.

3. Müəlliflər sanki canlı biriylə danışırlarmış kimi Peyğəmbərə xitab edərək, onu Allaha vəsilə etdiklərini deyirlər. Peyğəmbərin qəbrinə xitab edən bu kimsələrin təvəssüldən məhz onun şəfaətini qəsd etmələri uzaq ehtimal deyil. Bu nöqtə, Nəcdi cahillərdən fərqli olaraq müəlliflərin ölüyə xitabı şirk saymadıqlarını açıq şəkildə göstərir.

4. Sonrakı Hənbəli fəqihləri, sanki özlərindən əvvəlki müəlliflərin sözlərindəki qapalılığı açmaq məqsədilə məhz eyni məqamda, bu ayənin oxunuşundan sonra “şəfaət istəmək” sözlərini açıq şəkildə istifadə etmişlər.

5. Kitabın muhəqqi Nasir bin Suud Əl Sələmə də İbn Aqilin Peyğəmbərə müraciətlə dediyi sözləri məhz Peyğəmbərdən şəfaət tələb etmə şəklində anlayaraq aşağıdakı qeydi düşmüşdür:

 

طلب الدعاء من الأنبياء وغيرهم والاستغاثة بهم بعد موتهم من الشرك الأكبر الذي حرمه الله ، وقد أجمع الصحابة والتابعون وسائر أهل الإسلام على حرمته ، ولم يعهد أن أحدا من الصحابة والتابعين طلب من النبي بعد موته أن يشفع له ولا سأله شيئا

 

“Vəfatlarından sonra Peyğəmbərlər və başqalarından dua etmələrini və istiğasə/ kömək istəmək, Allahın haram etdiyi böyük şirkdir! Səhabə, Tabiun və digər müsəlmanlar bu əməlin haramlığı üzərində icma etmişlər. Səhabə və Tabiundan heç kimin, vəfatından sonra Peyğəmbərdən şəfaət tələb etdiyi və ya bir şey istədiyi bilinmir.” (117/2)
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#28 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 26 sentyabr 2017 - 19:28

3) Əbul Fərəc İbnul Cəvzi (508-597 h/ 1114-1201 m) Həccə gedənlərin Peyğəmbərin qəbrini də ziyarət edərək ondan şəfaət istəməsini tövsiyə edərək deyir:

 

وإذا وصَل الحاجُّ إلى المدينةِ المشرَّفةِ فيجعَل على فكْرِه تعظيمَ مَن يقصِده ، ولْيتَخايَلْ في مَساجِدها وطُرقاتِها نقْلَ أقدامِ المصطفى هناك وأصحابِه ، ولْيتأَدَّبْ في الوقوفِ ولْيَسْتَشْفِعْ بالحبِيبِ وليأسَف إذ لمْ يحْظَ بِرُؤيتِه ولم يكنْ في صَحابتِه

 

“Həccə gedən kimsə (dönüşdə) şərəfli Mədinəyə varıb, zehnində ziyarəti üçün gəldiyi kimsəni təzim etdikdə, Mədinənin məscidlərində və yollarında Mustafanın və əshabının addımlarını xəyal etsin.

(Qəbrin yanında) durarkən ədəbli davaransın və Həbibdən (Peyğəmbərdən) şəfaət istəsin! Onu görməkdən faydalana bilməyib, səhabələri arasında olmadığı üçün üzülsün.”

 

Qaynaq: Əbul Fərəc İbnul Cəvzi: Ət Təbsira: 2/282

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1413/1993

 

 

İbnul Cəvzi öz tarixində Hicri 488 ci ilin hadisələrindən bəhs edərkən Əbu İshaq Əş Şirazinin tələbəsi Əbu Şucəanın tərcümeyi halında onun Peyğəmbərdən şəfaət istəməsi “şirkini” heç bir etiraz etmədən nəql edir:

 

فلمَّا مرِض مرَضَ الموْت حُمِل إلى مسجدِ رسول الله صلى الله عليه وآله فوقَفَ بالحضْرة وبكَى وقال : يا رسولَ الله ، قال الله عز وجل  {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد جئتُ معترفا بذنُوبي وجَرائمِي أرجُو شفاعتَكَ

 

“... Ölüm xəstəliyinə düçar olduğu zaman Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və alihi – məscidinə aparıldı. Onun hüzurunda durub ağladı və dedi: Ey Allahın Elçisi! Uca Allah – azzə və cəllə - buyurur:  “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Mən sənin yanına) Günah və xətalarımı etiraf edərək gəldim. Şəfaətini istəyirəm…”

 

Qaynaq: İbnul Cəvzi: Əl Muntəzam fi Tarixil Muluk vəl Uməm: 17/26

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1412/1992


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#29 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 00:44

4) Muvəffaquddin İbn Qudəmə (541-620 h/1146-1223 m) mövzumuzla əlaqəli Utbi qissəsini nəql etdikdən sonra, ziyarətçiyə aşağıdakı sözləri deməsini tövsiyə edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ أنْ تُوجِبَ لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim.

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.”

 

Qaynaq: Muvəffaquddin İbn Qudamə: Əl Muğni: 5/467

Riyad: Daru Aləmil Kutub: 1417/1997

 

 

5) Muğni sahibi İbn Qudəmənin qardaşı oğlu, Nəvəviİbn Teymiyyənin şeyxlərindən olan Şəmsuddin Abdur Rahman İbn Qudəmə (597-682 h/1200-1283 m) eyni şəkildə qissəni qeyd etdikdən sonra, qəbri ziyarətin ədəbindən danışarkən ziyarətçi üçün aşağıdakı sözləri deməsini uyğun sayır:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ أنْ تُوجِبَ لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim.

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.”

 

Qaynaq: Şəmsuddin İbn Qudəmə: Əş Şərhul Kəbir aləl Muqni: 9/276

Daru Hicr: 1414/1993
 


  • Hənif bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#30 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 17:44

6) Əbul Bərəkət İbnul Munəcca (631-695 h/1234-1296 m) Peyğəmbərin qəbrini ziyarət babında Utbi qissəsini örnək bir davranış olaraq nəql edir:

 

ويروى عن العتبي قال : كنتُ جالسًا عندَ قبْرِ النبي - عليه السلام - فجاءَ أعرابيٌّ فقال : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله ، سمِعتُ اللهَ يقول : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } وقد جِئتُك مُستغفِرًا مُستشْفِعًا بك إلى ربِّي ثم أنشأ يقول

يَا خَيْرَ مَنْ دُفِنَتْ بِالْقَاعِ أَعْظُمُهُ    فَطَابَ مِنْ طِيبِهِنَّ الْقَاعُ وَالْأَكَمُ

نَفْسِي الْفِدَاءُ لِقَبْرٍ أَنْتَ سَاكِنُهُ فِيهِ    الْعَفَافُ وَفِيهِ الْجُودُ وَالْكَرَمُ

ثم انصرَف الأعرابي ، فحمَلتْني عينيَّ فرأيتُ رسول الله صلى الله عليه وسلم في النوْم فقال : يا عتبي ! الحَق الأعرابيَّ فبَشّره أن اللهَ تعالى قد غفَر له

 

“Utbidən belə dediyi rəvayət edilir: Nəbinin - aleyhissalam - qəbri yanında oturmuşdum. Bir bədəvi gəldi və dedi: “Əssəlamu Aleykə Ey Allahın Elçisi! Uca Allahın belə dediyini eşitdim:   “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64)  

Sənin yanına istiğfar edərək, səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni diləyərək gəldim! Sonra belə dedi: 

Ey sümükləri ovada dəfn edilənlərin ən xeyirlisi

Onların gözəl qoxusundan ova və təpələr fərahladı

Sənin sakin olduğun qəbrə mənim canım fəda olsun

Orada iffət, cömərdlik və kərəm var  

Sonra gözlərim yumuldu/yuxuladım və yuxuda Rəsulullahı - sallalahu aleyhi və səlləm - gördüm, mənə buyurdu: Ey Utbi! Bədəviyə yetiş və onu “Allahın onu bağışlamasıyla” müjdələ.”

 

Qaynaq: Əl Mumti fi Şərhil Muqni: 2/214

Məkkə: Məktəbətul Əsədi: 1424/2003

 

 

7) Nəcmuddin Ət Tufi (657-716 h/1259-1316 m) İbn Teymiyyənin “Peyğəmbərdən istiğasə edilməz – kömək istənməz” sözünə münasibət bildirərkən, prosesin reallıqda Peyğəmbərə ilahi sifətlər verilməsilə deyil, əksinə sadə bir şəfaət istəmək sürətilə baş verdiyini və nəticə etibarilə şirklə əlaqəsizliyini belə izah edir:

 

ما ذكَرتُموه أمرٌ مجمَعٌ عليه معلومٌ عند صَغيرِ المسلمِين فضْلًا عن كبيرِهم أنَّ المخلوقَ على الإطلاقِ لا يُطلَب منه ولا يُنسَب إليه فعلُ ما اختصَّتِ القدرَةُ الإلهيةُ به ،  وقد رأينا أغمارِ الناس وعامَّتَهم وأبعدَهم عن العلْمِ والمعرفةِ يلُوذون بحُجرةِ النبي صلى الله عليه وسلم ولا يَزِيدون على أن يسألو الشفاعةَ والوسليةَ : يا رسول الله اشفَعْ لنا ، يا للهُ ببركةِ نبيك اغفِرْ لنا ، فصار الكلام في المسألةِ المفرُوضةِ فضْلًا لا حاجةَ بأحدٍ من المُسلمينَ إليه

 

“Sizin qeyd etdiyiniz şey, öndərləri bir tərəfə, adi müsəlmanlara da məlumdur və üzərində fikir birliyi vardır : İlahi qüdrətə xas olan şeyləri etmək (ruzi vermək, bağışlamaq) mütləq formada məxluqdan istənməz və ona nisbət edilməz!

Biz, insanların təcrübəsiz, avam, elmdən və anlayışdan ən uzaq olanlarının Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və alə alihi və səlləm – hücrəsinə sığındıqlarını, Şəfaət və Vəsilə istəməkdən artıq bir şeyə yol vermədiklərini müşahidə edirik: (Onların sözləri bundan ibarətdir) “Ey Allahın Rəsulu! Bizim üçün şəfaət et”, “Ya Allah! Nəbinin bərəkətilə bizi bağışla!”.

Beləcə, (Peyğəmbərdən kömək istəməyin şirk yönüylə əlaqəli) fərziyyə xarakterli məsələ haqqındakı bu söhbət, heç bir müsəlmanın ehtiyacı olmayan lüzumsuzluğa çevrilər.”

 

Qaynaq: Nəcmuddin Ət Tufi: Əl İşərətul İləhiyyə: 3/92

Misir: Darul Faruqil Hədisiyyə: 1423/2003
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#31 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:00

8) Burhənuddin İbn Muflih (816-884 h/1413-1479 m) “Əl Muqni” əsərini şərh edərkən, ziyarətçi üçün Utbi qissəsini örnək davranış olaraq misal verir:

 

وروي عن العتبي : كنتُ جالسًا عندَ قبْرِ النبي - عليه السلام - فجاءَ أعرابيٌّ فقال : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله ، سمِعتُ اللهَ يقول : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } وقد جِئتُك مُستغفِرًا مِن ذَنْبي ، مُستشْفِعًا بك إلى ربِّي ثم أنشأ يقول

يَا خَيْرَ مَنْ دُفِنَتْ بِالْقَاعِ أَعْظُمُهُ    فَطَابَ مِنْ طِيبِهِنَّ الْقَاعُ وَالْأَكَمُ

نَفْسِي الْفِدَاءُ لِقَبْرٍ أَنْتَ سَاكِنُهُ فِيهِ    الْعَفَافُ وَفِيهِ الْجُودُ وَالْكَرَمُ

ثم انصرَف الأعرابيّ فغلَبتْني عيْني فنِمْتُ ، فرأيْتُ النبيَّ في النوْمِ ، فقال : يا عتبيُّ الحَقْ الأعرابيَّ فبشِّرْه أنَّ اللهَ قد غفَر له

 

“Utbidən belə dediyi nəql edilir: Nəbinin - aleyhissalam - qəbri yanında oturmuşdum. Bir bədəvi gəldi və dedi: “Əssəlamu Aleykə Ey Allahın Elçisi! Uca Allahın belə dediyini eşitdim:   “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64) 

Sənin yanına günahlarımdan tövbə edərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni diləyərək gəldim! Sonra belə dedi:

Ey sümükləri ovada dəfn edilənlərin ən xeyirlisi

Onların gözəl qoxusundan ova və təpələr fərahladı

Sənin sakin olduğun qəbrə mənim canım fəda olsun

Orada iffət, cömərdlik və kərəm var 

Sonra gözlərim yumuldu və yuxuladım. Yuxuda Nəbini - sallalahu aleyhi və səlləm - gördüm, mənə buyurdu: Ey Utbi! Bədəviyə yetiş və onu “Allahın onu bağışlamasıyla” müjdələ.”

 

Qaynaq: Burhənuddin İbn Muflih: Əl Mubdi Şərhul Muqni: 3/236

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1418/1997

 

 

9) Muhəmməd İbnun Nəccar (898-972 h/1492-1564 m) Utbi qissənini qeyd etdikdən sonra, ziyarətçinin Peyğəmbərə belə deməsini tövsiyə edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ أنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim.

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.”

 

Qaynaq: İbnun Nəccar: Məunətu Ulin Nuha Şərhul Muntəhə: 4/248

Məkkə: Məktəbətul Əsədi: 1429/2008
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#32 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:23

10) Məri bin Yusuf Əl Kərmi (v. 1033 h/1624 m) Həcc əhkamlarıyla bağlı yazdığı kitabda, Peyğəmbərin qəbrini ziyarət bölümündə Utbi qissəsini bəyənərək, örnək bir davranış kimi nəql edir:

 

ذكَر الإمامُ النوَوي وغيرُه عن العتبي أنه قال : كنتُ جالسًا عندَ قبْرِ النبي - عليه السلام - فجاءَ أعرابيٌّ فقال : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله ، سمِعتُ اللهَ يقول : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } وقد جِئتُك مُستغفِرًا مِن ذَنْبي ، مُستشْفِعًا بك إلى ربِّي ثم أنشأ يقول

يَا خَيْرَ مَنْ دُفِنَتْ بِالْقَاعِ أَعْظُمُهُ    فَطَابَ مِنْ طِيبِهِنَّ الْقَاعُ وَالْأَكَمُ

نَفْسِي الْفِدَاءُ لِقَبْرٍ أَنْتَ سَاكِنُهُ فِيهِ    الْعَفَافُ وَفِيهِ الْجُودُ وَالْكَرَمُ

قال : ثم انصرَف فغلَبتْني عيْناي فرأيْتُ النبيَّ في النوْمِ ، فقال : يا عتبيُّ ألحِق الأعرابيَّ فبشِّرْه أنَّ اللهَ قد غفَر له

 

“İmam Nəvəvi və digərləri Utbidən belə dediyini nəql edirlər: Nəbinin - aleyhissalam - qəbri yanında oturmuşdum. Bir bədəvi gəldi və dedi: “Əssəlamu Aleykə Ey Allahın Elçisi! Uca Allahın belə dediyini eşitdim: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64) 

Sənin yanına günahlarımdan tövbə edərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni diləyərək gəldim! Sonra belə dedi:

Ey sümükləri ovada dəfn edilənlərin ən xeyirlisi

Onların gözəl qoxusundan ova və təpələr fərahladı

Sənin sakin olduğun qəbrə mənim canım fəda olsun

Orada iffət, cömərdlik və kərəm var 

Sonra gözlərim yumuldu/yuxuladım və yuxuda Nəbini - sallalahu aleyhi və səlləm - gördüm, mənə buyurdu: Ey Utbi! Bədəviyə yetiş və onu “Allahın onu bağışlamasıyla” müjdələ.”

 

Qaynaq: Muhərriku Səvəkinil Ğaram: 245

Darul Qahirə: 1426/2006

 

 

11) Mansur bin Yunus Əl Buhuti (1000-1051 h/1591-1641 m) Utbi qissəsini bəyənərək nəql etməklə yanaşı, qəbri ziyarət edənin Peyğəmbərə deyəcəyi sözləri tövsiyə edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ أنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim.

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.”

 

Qaynaq: Mansur bin Yunus Əl Buhuti: Kəşşəful Qina anil İqna: 6/345

Səudiyyə: 1421/2000
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#33 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:41

12) Nəcdiyyə firqəsinin banisi Muhəmməd bin Abdil Vəhhabın doğma babası, yəni atasının atası, Yəmamədə Hənbəlilərin imamı sayılan Suleyman bin Əli (995-1079 h/1587-1668 m) Həcc ziyarətinin hökmləri barədə “Misbahus Səlik fi Əhkəmil Mənəsik” adlı bir kitab təlif etmişdir. Əgər bu firqənin banisi elm üçün dizlərini qatlayıb, heç olmasa öz babasının kitablarını oxusaydı, aşağıdakı sətirlərə şahid olardı:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ بأنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim!

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin.”

 

Qaynaq: Suleyman bin Əli: Misbəhus Səlik: 274

Riyad: 1431/2010

 

 

13) Mansur Əl Buhutinin digər tələbəsi və bacısı oğlu Muhəmməd Əl Buhuti (v. 1088 h/1678 m) Həcc əhkamlarıyla bağlı yazdığı əsərdə Utbi qissəsini zikr etdikdən sonra deyir:

 

وينبغي للزائرِ أنْ يسألَ لأهْلِه وإخوانِه الشفاعةَ ولسائرِ المسلمينَ

وأنتَ قلْتَ وقولُك الحقُّ ولا تُخلِف الميعادَ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَآؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا} وقد جئتُك مستغفِراً مِن ذَنْبي مستشفِعاً بك إلى ربي فاشفَعْ لي يا شفيعَ الأمة ، وأجِرْني مِن النار

يا رسولَ الله ، قد وقَفتُ ببابِك ، واستجرْتُ بجَنابك ، وتمسَّكتُ بأعْتابِك ، أسأَلُك الشفاعةَ لي ولوالديَّ

 

“(Rəsulullahın qəbrini ziyarət edən) Ziyarətçinin öz ailəsi, qardaşları və digər müsəlmanlar üçün şəfaət istəməsi lazımdır.

(Ya Rəbbim) Sən buyurdun və sənin sözün haqqdır. Sən vədindən dönməzsən: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64)  

Sənin yanına günahımdan istiğfar edərək, səndən Rəbbim qatında şəfaət etməni diləyərək gəldim. Ey ümmətin şəfaətçisi! Mənim üçün şəfaət et! Məni (Şəfaətinlə) Cəhənnəmdən qurtar!

Ey Allahın Rəsulu! Qapına gəldim, yanına sığındım, ətəyindən yapışdım. Səndən özüm və valideynlərim üçün şəfaət istəyirəm!”

 

Qaynaq: Muhəmməd Əl Buhuti: Buğyətun Nasik fi Əhkəmil Mənəsik: 120-121

Ciddə: Camiətu Məlik Abdil Aziz
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#34 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:48

14) Mansur Əl Buhutunin tələbəsi İbrahim bin Əbi Bəkr Əs Salihi (1030-1094 h/1621-1683 m) Həcc əhkamlarıyla yazdığı bir kitabında deyir:

 

ثم ينبغي للزائر أن يسألَ لأهله وإخوانه الشفاعةَ مِن النبي صلى الله عليه وسلم عندَ ربه

 

“Daha sonra ziyarətçinin öz ailəsi və (din) qardaşları üçün Peyğəmbərdən Rəbbi qatında şəfaət etməsini diləməsi lazımdır.”

 

Qaynaq: İbrahim bin Əbi Bəkr Əs Salihi: Buğyətul Mutətəbbi: 467

Qatar: Darul Meymən: 1429/2008

 

 

15) Şəmsuddin Əs Səfərini (1114-1118 h/1702-1774 m) öz qəsidələrinin birində Peyğəmbərdən kömək/şəfaət diləyərək deyir:

 

إلَيْك أَشْكُو رَسُولَ اللَّهِ مِنْ وَجَلِي ... نَأَى شَبَابِي سُدًى وَاحْتَاطَ بِي أَجَلِي

نَأَى الشَّبَابُ وَجَاءَ الشَّيْبُ يُنْذِرُنِي ... بِأَنَّنِي رَاحِلٌ لِلْقَبْرِ وَاخْجَلِي

وَأَخْجَلَنِي مِنْ مَقَامٍ لَسْت أُنْكِرُهُ ... إذَا بَدَا لِي عَلَى رُوسِ الْمَلَا زَلَلِي

يَا سَيِّدِي يَا رَسُولَ اللَّهِ خُذْ بِيَدِي ... إنِّي أَتَيْت بِلَا عِلْمٍ وَلَا عَمَلِ

 

“Allahın Rəsulu! Qorxumu sənə şikayət edirəm

Gəncliyim boş keçib getdi və əcəlim ətrafımı sardı

Gənclik getdi və məni qəbrə yolçuluq barədə xəbərdar edən qocalıq gəldi

İnsanlar içində günahlarım ortaya çıxdıqda onu inkar etməyəcəyim məqamdan utandırdı məni

Ey Ağam! Ey Allahın Elçisi! (Qiyamətdə) Əlimdən tut! Mən elmsiz və əməlsiz gəldim”

 

Qaynaq: Şəmsuddin Əs Səfərini: Ğizəul Əlbəb Şərhu Mənzumətil Ədəb: 1/327

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1417/1996

 

 

Qeyd: İndi isə Nəcdiyyə firqəsi mənsubu İbn Useyminin bu sözlərə münasibətinə nəzər salaq.
İbn Useyminin tələbələrindən olan Şeyx Fəhd bin Abdillah bin İbrahim Əs Sənid öz şeyxinə 3/4/1420 tarixində verdiyi suallar və cavablarını topladığı risalədə deyir:

 

سألت الشيخ رحمه الله عن قول السفاريني في كتابه غذاء الألباب

يا سيدي يا رسولَ الله خُذ بيدي - إني أتيت بلا علم ولا عمل

فاستنكر رحمه الله ذلك جداً واستغرب صدوره من السفاريني , وقال: "لعله نقله عن غيره", فقلت له: "بل صدر منه" , فقال رحمه الله: هذا شرك في الربوبية والألوهية

 

“Şeyx İbn Useymindən - rahiməhullah - (məşhur Hənbəli alimi) Səfərininin "Ğizəul Əlbəb" adlı kitabındakı bu sözləri haqqında soruşdum:

“Ey Seyyidim, Ey Allahın elçisi əlimdən tut

Mən elmsiz və əməlsiz gəlmişəm”

 İbn Useymin buna şiddətlə qarşı çıxdı və belə bir sözün Səfəriniyə aid olmasını qəribsəyərək dedi: Bəlkə bu sözü sadəcə başqasından nəql etmişdir?

Mən İbn Useyminə dedim: Yox! Bu elə onun öz sözüdür.

İbn Useymin - rahiməhullah - dedi: Bu rububiyyətdə və uluhiyyətdə şirkdir!”

 

Qaynaq: Fəhd Əs Sənid: Əl Kənzus Səmin fi Sualət İbnis Sənid li İbn Useymin: Məsələ 35

Risalənin digər ismi: Silsilətu Favəid və Suələtiş Şeyx Fəhd Əs Sənid lil Alləmə İbn Useymin)

 

Bu sözlər həqiqətən də Səfərininin "Ğizaul Əlbəb""Ən Buhuruz Zaxira fi Ulumil Axira" adlı kitablarında sabitdir!

Bu nəql, Muhəmməd bin Abdil Vəhhabın müasiri olan Səfərininin tövhid anlayışının çox fərqli olduğunu göstərir. Gözləndiyi üzrə, şeyxinin davamçısı olan İbn Useymin də bu sözləri həm Uluhiyyətdə, həm Rububiyyətdə şirk adlandırır. Təbii ki, bu ittiham absurd və ittihamçının özünün tövhid barədə cəhalətinin göstəricisidir.
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#35 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:54

16) Mustafa Ər Ruheybəni (1160-1243 h/1747-1827 m) ziyarətçinin belə deməsini tövsiyə edir:

 

اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، وقد أتيْتُكَ مستغفِرًا مِن ذُنوبي ، مُستشفِعًا بكَ إلى ربي ، فأَسأَلُك يا ربّ أنْ تُوجِب لي المغفرةَ ، كمَا أوْجبتَها لمن أتاه في حياتِه

 

“Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

(Ey Peyğəmbər) Sənin yanına günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyərək gəldim.

Ey Rəbbim! Səndən mənim üçün bağışlanmanı vacib etməni istəyirəm. Necəki onun (Peyğəmbərin) sağlığında yanına gələnlər üçün bu bağışlanmanı vacib etmişdin…”

 

Qaynaq: Mustafa Ər Ruheybəni: Mətalib Ulin Nuha: 4/248

Məktəbətul Əsədi: 1429/2008

 

17) Şafi məzhəbinə mənsub Muhəmməd Əl Beyyumi Əd Dəmhənuri (1263-1335 h/1847-1917 m) Həcc əhkamları haqqında Hənbəli məzhəbi üzrə yazdığı “Mənhəcus Səlik ilə Beytillahil Mubəccəl fi Əməlil Mənəsik alə Məzhəbil İmam Əhməd bin Hənbəl” adlı kitabda şərəfli qəbri ziyarət edənə belə deməsini tövsiyə edir:

 

ويقول : اللهمَّ إنكَ قلتَ وقولُك الحقُّ : {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} ، اللهمَّ إنا سمِعْنا قولَكَ وأطَعْنا أمْرَكَ وقصَدْنا نبيَّكَ هذا متشفّعِينَ به إليك مِن ذُنُوبِنا

 

“(Ziyarətçi) belə deyər: Allahım! Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

Allahım! Biz sənin sözünü eşitdik, əmrinə itaət etdik və günahlarımız xüsusunda sənin qatında şəfaət etməsini diləyərək bu Peyğəmbərinin yanına gəldik.”

 

Qaynaq: Muhəmməd Əd Dəmhənuri: Mənhəcus Səlik: 552-557

Riyad: Dar Balensiya: 1417
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#36 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 28 oktyabr 2017 - 19:57

18) Müəyyən dönəmdə Hənbəlilərin rəisliyini əlində tutan Şatti ailəsinə mənsub Mustafa bin Əhməd Əş Şatti (1272-1348 h/1856-1929 m) Muhəmməd bin Abdil Vəhhab tərəfdarlarına qarşı yazdığı “Ən Nuquluş Şəriyyə fir Rəddi aləl Vəhhabiyyə” adlı kitabında deyir:

 

المقالة الرابعةُ في جوازِ التوسل والاستعانةِ والاستشفاعِ بالأنبياءِ والأولياءِ والصالحينَ حالَ حياتِهم وبعدَ مماتِهم

والدليلُ عليه من الكتابِ والسنةِ وعباراتِ الفقهاءِ ، أما الكتاب فقوله تعالى : [ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ ] ، وقوله تعالى [ وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا ] ، فإنْ قال وهَّابيٌّ : هذا مخصوصٌ بحال الحياة ، فنقول : قد انعقَد الإجماعُ وقامتْ صَرائحُ الأدلَّةِ على حياتِه في قبرِه عليه السلام كما قدَّمنا ذلك مبسُوطًا ، فحكْمُ هذه الآيةِ الشريفةِ منسحِبٌ إلى الآن وإلى ما شاءَ اللهُ ، ولذا تَرى العلماءَ جميعًا والفقهاءَ ذكَروا استحبابَ قراءةِ هذهِ الآية عندَ زيارةِ قبرِه عليه السلام ، كما لا يخفَى ذلك على مَن تتبَّعَ عباراتِهم الطافِحةَ بذلك ، فلا حاجةَ للإطالةِ بسَرْدِها ، فعلى مَن يدَّعي تخصيصَها بالحياةِ الدليلُ ، وأنى له ذلك

 

ويجِدونهم يقولون للوَلي : افعَلْ لي كذا وكذا ، فهذه الألفاظُ الصادرةُ مِنهم تُوهِم التأثيرَ لغيرِ الله ، أجِيب بأنَّ هذه الألفاظَ الموهِمةَ محمولةٌ على المجازِ العَقْلِي ، والقرينةُ عليه صدورُه مِن مُوحّدٍ  ، ولذا إذا سُئل العامي عن صحةِ معتقَدِه بذلك يُجيب بأنَّ اللهَ هو الفعَّال وحدَه لا شريك له ، وإنما الطلبُ مِن هؤلاءِ الأكابِر المحترَمِينَ عندَ اللهِ تعالى المقرَّبينَ لديْه على سبيل التوسُّط بحصولِ المقصودِ مِن اللهِ تعالى لعلوّ شأنِهم عنده ، فإنَّ لهم ما يشاؤون عنْد ربّهم كما أخبرَ تعالى بذلك عنهم ، ولكن لا بأسَ بأنْ تأمُرَ العامّةَ بسلُكِ طَرِي الأدَب مع اللهِ تعالى بعبارةٍ مُوافقةٍ للقصْدِ ، بل هذا مِن الأمرِ بالمعروف والنهْي عن المنكر ، ولا يصِح لنا أن نمنَعهم مِن التوسُّل والاستغاثةِ مُطلقاً

 

ومرةً دخَل الجدُّ المذكورُ جامعَ بني أميةَ في الشامِ فسمِع عجوزًا تقول : يا سيّدي يحيى عافِ لي بنْتي ، فوجَد هذا اللفظَ بظاهرِه مشكِلاً ، وغيرَ لائقٍ بالأدبِ الإلهي ، فأمَرها بالمعروف ، وقال لها : يا أخْتي قولِي بجاهِ سيدي يحيى عافِ لي بنْتي ، فقالت له : أعرِف أعرِف ، ولکن هو أقربُ مني إلى الله تعالى ، فأفصَحتْ عن صحةِ عقيدتِها مِن أن الفعَّال هو الله تعالى وحده ، وإنما صدَر منها هذا القولُ على وجهِ التوسُّل والتوسُّط إلى الله تعالى بحصولِ مطلوبِها منه ، فقال الجد : ترکْتُها لعلْمِي بصحةِ عقيدتِها

 

وروي أنَّ الناسَ أصابَهم قَحْطٌ في خلافةِ عمرَ رضي الله عنه ، فجاءَ بلالُ بن الحارث رضي الله عنه وكان مِن أصحابِ النبي عليه السلام إلى قبرِه وقال : يا رسولَ اللهِ استَسْقِ لأمتّك فإنهم هلَكوا ، فأتاه رسولُ الله في المَنامِ وأخبرَه بأنهم يُسقَون ، وليس الاستدلالُ بالرؤيا ، فإنها وإن كانتْ حقًّا لا تُثبِت حكْمًا لإمكانِ اشتباهِ الكلام على الرائي ، وإنما الاستدلالُ بفعْلِ الصَّحابي ، وهو بلالُ بن الحارث رضي الله عنه فإتيانُه لقبرِ النبي عليه السلام ونداؤُه له وطلبُه منه السقيا دليلٌ على أن ذلك جائزٌ ، وهو مِن بابِ الاستغاثةِ والتشفُّعِ ، ولم يُنكِر عليه أحدٌ من الصحابة فعُلِم أن ذلك مِن أعْظمِ القُربات

 

فتلَخَّصَ وتحصَّل مِن هذا جميعِه صحةُ القولِ بالتوسُّل به عليه السلام والنداءِ والاستعانةِ والاستشفاعِ - إذ لا فرقَ بينهم كما سبَق - قبلَ وجودِه وفي حالِ حياتِه أو بعدَ مماته ، وكذلك غيرُه مِن الأنبياءِ والأولياءِ والصالحين

وإن هذا مذهبُ أهلِ السنة والجماعةِ  لما دلتْ عليه الأخبارُ الصحيحةُ ، لأننا مَعاشرَ أهل السنة لا نعتقِد تأثيراً ولا خلْقاً ولا إعْداماً ولا نفْعاً ولا ضرَّا إلا لله تعالى وحده لا شريك له ، لا لحي مِن ذلك شيء ولا لميتٍ ، فلا فرقَ بين حالتي الحياة والمماتِ

وأما الذين يُفرّقون بين الحالتيْنِ فهُمْ إلى الشرْك أقربُ ، ومذهبُهم يُوهِم التأثيرَ للحيّ فقد أُخِذوا مِن حيث لا يشعُرون ، ودخَل الشركُ في توحيدِهم شاؤوا أم أبَوا ، فكيف يدَّعُون أنهم مُحافظون على التوحيد ويَنسِبون غيرَهم إلى الشرْك

 

“Sağlıqlarında və ölümlərindən sonra Peyğəmbərlər, Vəlilər və Salihlərlə Təvəssül, onlardan İstianə və Şəfaət istəmənin caizliyi barədə dördüncü bölüm.

 

Bu dediyimizə Qurandan, Sünnətdən və Fəqihlərin sözlərindən dəlillər var. Qurandan dəlillərə gəlincə uca Allah buyurur: “...Tərəfdarlarından olan kimsə, düşməninə qarşı ondan yardım istədi...” (Əl Qasas: 28/15)

Digər bir ayədə buyurur: “…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).

Əgər bir vəhhabi “bu onların sağlığı halına məxsusdur” deyərsə, ona belə cavab verərik: Daha öncə geniş bir şəkildə açıqladığımız üzrə Peyğəmbərin – aleyhissəlam – öz qəbrində sağ olduğu haqda açıq dəlillər qaim olmuş və icma formalaşmışdır. Elə isə, ayənin hökmü günümüzə qədər davam edir və Allahın dilədiyi qədər davam edəcək!

Bu səbəblə alimlərin hamısının və fəqihlərin Peyğəmbərin – aleyhissəlam – qəbrini ziyarət əsnasında bu ayəni (Nisa 64) oxumağı müstəhəb saydıqlarını görə bilərsən. Necəki, bu onların bu haqda çox saylı ibarələrini araşdıran kimsə üçün gizli deyil. Bu nəqlləri qeyd edərək sözü uzatmağa lüzum yoxdur. Hər kim bu ayənin sağlıq halına məxsus olduğunu iddia edirsə dəlil gətirməlidir. Lakin, bunu necə edəcək? 

 

… Onların (avamın) “Ey vəli! mənim üçün filan şeyi et” dediyini görürlər. Onların dediyi bu sözlər Allahdan başqasının hadisələrə təsiri olduğu vəhmini oyandırır.

Buna belə cavab verilər: Vəhm oyandıran bu sözlər “əqli məcaza” yozulmalıdır. Yozmaq üçün qərinə, bu sözlərin bir muvahhid tərəfindən tələffüz edilməsidir. 

Bu səbəblə avamdan bu barədə doğru etiqadı soruşulduqda, sadəcə şəriksiz olan uca Allahın hər şeyi edən olduğu cavabını verər. Uca Allah qatında möhtərəm, Ona yaxınlaşdırılmış olan bu böyüklərdən nələrinsə istənməsi, uca Allahın tələbi yerinə yetirməsi üçün onları vasitə etmək mənasındadır. Çünki, uca Allah qatında onların şanı böyükdür və Allahın özünün bizə bildirdiyi kimi onlar üçün Rəbbləri qatında dilədikləri şeylər vardır.

Lakin, avama qəsdə müvafiq ibarələr/sözlər seçmək surətilə Allaha müraciətdə maksimal ədəbli davranmasını əmr etməndə bir bəis yoxdur! Hətta bu, yaxşılığa əmr edib, pis əməllərdən çəkindirmə qəbilindəndir. Lakin, onların təvəssül və (bu mənada) istiğasə etmələrinə mütləq şəkildə mane olmamız doğru olmaz.

 

... Bir dəfə, qeyd etdiyim baba (Həsən bin Ömər Əş Şatti) Şamda Əməvi məscidinə daxil olur və yaşlı bir qadının belə dediyini eşidir: “Ey ağam Yahya! Mənim qızımı sağalt!”

Bu sözlərin zahiri babaya problemli görsənir və ilahi ədəbə layiq olmadığını düşünür. Qadına yaxşılığı əmr etmək qəbilindən belə deyir: Ey bacım! Belə de: “(Allahım) ağam Yahyanın xətrinə qızımı sağalt!” Qadın deyir: Bilirəm, bilirəm. Lakin o uca Allaha məndən daha yaxındır.

Beləcə baş verənlərin sadəcə uca Allah tərəfindən edildiyi şəklindəki doğru etiqadını ortaya qoymuş oldu. Qadının dediyi söz, istəyini yerinə yetirməsi üçün uca Allaha təvəssül və vasitə mənasında idi. Babam dedi: Əqidəsinin doğru olduğunu görərək onu rahat buraxdım.

 

... (Hafiz İbn Həcərin “Fətul Bari” əsərində qeyd etdiyi kimi səhih bir isnadla) Rəvayət edildiyinə görə Ömərin – Allah ondan razı olsun - xilafəti zamanı qıtlıq baş verir. Peyğəmbərin səhabələrindən olan Bilal bin Əl Haris – Allah ondan razı olsun – onun qəbrinə gəlir və deyir: Ey Allahın Elçisi! Ümmətin üçün yağış istə! Çünki, onlar həlak oldular! Peyğəmbər yuxuda ona görsənir və yağış yağacağını xəbər verir.

Bu, yuxuyla istidlal deyil. Yuxu haqq olsa da, yuxu görənin bəzi sözləri qarışdırması mümkün olduğu üçün hökm ifadə etməz.

Burada səhabənin etdiyi əməl dəlil olaraq gətirilir. Bu səhabə Bilal bin Əl Harisdir. Onun Peyğəmbərin – aleyhissəlam – qəbrinə getməsi, ona səslənməsi, ondan yağış (istəməsini) tələb etməsi, bu işin caizliyinə dəlildir. Bu davranış istiğasə və şəfaət istəmək babındandır və Səhabələrdən heç biri buna qarşı çıxmamışdır. Beləcə bu işin ən böyük qürbətlərdən olduğu anlaşılar.

 

... Bütün bunlardan, Peyğəmbərlə təvəssülün, onu çağırmağın, ondan (qeyd edilən mənada) yardım və şəfaət istəməyin doğruluğu nəticəsi çıxır. Çünki, daha öncə də qeyd edildiyi kimi, sayılanlar arasında heç bir fərq yoxdur. İstər Peyğəmbərin varlığından öncə, istər yaşadığı zaman, istərsə də vəfatından sonra olsun. Digər Peyğəmbərlər, vəlilər və salihlər də belədir.

Səhih xəbərlərin dəlalətinə əsasən Əhli Sünnət və Camaatın görüşü budur! Çünki biz Əhli Sünnət topluluğu sadəcə ortağı olmayan tək Allahın təsir edəcəyinə, yaradacağına, öldürəcəyinə, fayda və zərər verəcəyinə inanırıq! Bütün bu sayılanlarda nə bir dirinin, nə də ölünün payı yoxdur. Elə isə, (istəyin şirk olması baxımından) diri və ya ölü olma halları arasında fərq yoxdur.

Lakin bu iki hal arasında fərq görənlər, şirkə daha yaxındırlar! Onların görüşü, dirilərin bir təsiri olduğu vəhmini oyandırır. Beləcə fərqinə varmadıqları yerdən yaxalanırlar və istəsələr də, istəməsələr də tövhidlərinə şirk bulaşır. Bu halda ikən, özlərini tövhid mühafizi olaraq görmələri və başqalarını şirkə nisbət etmələri necə doğru ola bilər?”

 

Qaynaq: Mustafa bin Əhməd Əş Şatti: Ən Nuquluş Şəriyyə: 30, 32, 16, 36, 45

Suriya: Darul Ğar: 1997
 


Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...




Bu mövzunu oxuyan istifadəçi sayı: 6

0 İstifadəçi, 6 Qonaq, 0 Anonim